Już od 1 stycznia 2023 zmianie ulegnie Kodeks Pracy. Już wiadomo, jakie zmiany wejdą w życie.

Elementem prawa pracy jest Kodeks Pracy, w którym w 2023 roku zachodzą zmiany. Są one związane z dyrektywami Unii Europejskiej dotyczącymi pracy zdalnej, kontroli trzeźwości oraz urlopów, w tym opiekuńczych. Zmienią się również zasady wypowiadania umowy o pracę osobom zatrudnionym na umowy na czas określony. Prawo pracy obejmuje postanowienia Kodeksu Pracy i inne akty stworzone na jego podstawie a także układy zbiorowe pomiędzy pracodawcą i pracownikami oraz regulaminy, statuty określających prawa i obowiązki stron stosunków pracy.

PRACA ZDALNA

Pracodawca będzie mógł wydać polecenie pracy zdalnej w czasie stanu zagrożenia epidemiologicznego, stanu nadzwyczajnego lub epidemii i przez 3 miesiące po ich odwołaniu. Pracownik będzie mógł też wnioskować o pracę zdalną pod warunkiem, że jej czas nie będzie przekraczał 24 dni w roku. Taki wniosek pracownik będzie mógł złożyć pisemnie lub elektronicznie, a pracodawca może mu odmówić, ale będzie musiał podać przyczyny. Odmowa pracy zdalnej przez pracodawcę nie będzie możliwa, gdy pracownik ma dziecko do 4 roku życia, ma dziecko niepełnosprawne lub wymagające specjalnej troski, opiekuje się członkiem najbliższej rodziny lub jest kobietą w ciąży. Pracodawca będzie się też mógł umówić z pracownikiem na pracę zdalną już przy zawieraniu umowy o pracę. Zasady tej pracy będą ustalane przez pracodawcę w porozumieniu ze związkami zawodowymi lub przedstawicielami pracowników. Kodeks Pracy 2023 będzie określał też prawa i obowiązki pracodawcy i pracownika podczas pracy zdalnej.

PRACODAWCA BĘDZIE MIAŁ MOŻLIWOŚĆ WERYFIKOWAĆ TRZEŹWOŚĆ PRACOWNIKÓW

Zasady dotyczące kontroli trzeźwości muszą być zawarte w układzie zbiorowym, regulaminie pracy lub obwieszczeniu. Na ich podstawie pracodawca będzie mógł zlecić kontrolę i może ona dotyczyć tylko wskazanych osób. Sposób przeprowadzania kontroli pracowników oraz jej czas i częstotliwość określi pracodawca. Musi się ona jednak odbywać w sposób, który nie będzie naruszać godności oraz innych dóbr pracownika. Pracodawca będzie musiał poinformować o kontroli pracowników dwa tygodnie wcześniej, będzie mógł też skontrolować trzeźwość tych, którzy pracują zdalnie.

URLOP OPIEKUŃCZY W 2023 ROKU

Każdemu pracownikowi przysługiwało będzie 5 dni urlopu opiekuńczego. Urlop ten będzie przysługiwał kiedy pracownik będzie zmuszony opiekować się dzieckiem, małżonkiem lub rodzicami z ważnych powodów medycznych. Pracownik chcący go wykorzystać będzie musiał złożyć wniosek pisemny z uzasadnieniem co najmniej na 1 dzień przed jego rozpoczęciem. Ten urlop nie zapewnia prawa do wynagrodzenia za dni urlopowe, ale będzie się wliczał do okresu zatrudnienia.

URLOP Z TYTUŁU SIŁY WYŻSZEJ

To zwolnienie od pracy z tytułu działania siły wyższej – w przypadku nagłych wypadków rodzinnych. Będą to dwa dni urlopu lub 16 godzin rocznie z wynagrodzeniem za te dni w wysokości 50% zarobków.

URLOP MACIERZYŃSKI I TACIERZYŃSKI W 2023 ROKU

Od 1 stycznia 2023 roku urlop rodzicielski będzie się dzielił na dwie części – macierzyński i tacierzyński. Każde z rodziców będzie mogło wziąć 2 miesiące takiego urlopu, które niewykorzystane – przepadną. Nie będzie natomiast takiej możliwości, że ojciec zrzeka się swojej części urlopu na rzecz matki. Jest to urlop płatny.

ZMIANY W UMOWACH O PRACĘ 2023 ROK

Nowy Kodeks Pracy ma ograniczyć umowy o zakazie konkurencji, a także zatrudnianiu na okres próbny. Pracownik zatrudniony na okres próbny, kolejną umowę po pół roku już będzie podpisywał na stałe. Jeśli umowa na czas określony nie zostanie mu przedłużona, pracodawca będzie musiał to uzasadnić. Ponadto pracownik będzie miał prawo raz w roku wystąpić o zmianę sposobu zatrudnienia na korzystniejszy dla siebie.

Kiedy pojawi się nowa Ustawa o Dozorze Technicznym?

Dnia 1 stycznia 2019 roku weszła w życie Nowa Ustawa o Dozorze Technicznym

TERMINY WAŻNOŚCI UPRAWNIEŃ DO OBSŁUGI WÓZKÓW PODNOŚNIKOWYCH

Na jaki czas będą wydawane uprawnienia UDT?

Jedną z najważniejszych zmian przewidzianych w nowej Ustawie o Dozorze Technicznym jest wprowadzenie czasowych uprawnień do obsługi i konserwacji. Do tej pory świadectwa kwalifikacyjne (potocznie nazywane uprawnieniami) do obsługi poszczególnych urządzeń wydawane przez UDT, TDT i WDT (odpowiednio Urząd Dozoru Technicznego, Transportowy Dozór Techniczny i Wojskowy Dozór techniczny) wystawiano bezterminowo. Zmiana zakłada wprowadzenie ograniczonego terminu ważności uprawnień, który będzie wynosił od 5 do nawet 10 lat. Po tym okresie uprawnienia będą mogły być przedłużone nieodpłatnie na wniosek zainteresowanego, jeśli oświadczy, że w okresie ostatnich 5 lat przepracował przynajmniej 3 lata obsługując dane urządzenie. W innym przypadku uprawnienia wygasną, i aby uzyskać je na nowo po raz kolejny trzeba będzie przystąpić do egzaminu przed komisją z Urzędu Dozoru Technicznego.

Warto raz jeszcze podkreślić że przedłużanie uprawnieniń do obsługi urządzeń będzie bezpłatne i będzie odbywało się na wniosek zainteresowanego - czyli osoby której uprawnienia mają wkrótce wygasnąć. Co najmniej 3 miesiące przed datą końca ważności uprawnień, będzie ona musiała złożyć pisemny wniosek. We wniosku tym oprócz numeru wygasających uprawnień znaleźć się będzie musiała także klauzula w której osoba ubiegająca się o przedłużenie uprawnień pod groźbą odpowiedzialności karnej zadeklaruje wykonywanie czynności przy danym urządzeniu przynajmniej 3 lata w ciągu ostatnich 5 lat. Ustawodawca nie przewiduje obowiązku dołączania żadnych dokumentów potwierdzających informacje ujęte w oświadczeniu, a jedynie wskazuje na odpowiedzialność karną za składanie fałszywych oświadczeń.
Co z uprawnieniami wystawionymi na podstawie starej Ustawy o Dozorze Technicznym z dnia 21.12.2000 r.?
Projekt ustawy przewiduje że uprawnienia wydane na podstawie Ustawy o Dozorze Technicznym z dnia 21.12.2000 r., z mocy nowej ustawy także staną się terminowe i ich posiadacze będą zmuszeni przedłużać ich ważność w UDT na podstawie oświadczeń lub będą przystępować do ponownych egzaminów kwalifikacyjnych. Okres ważności tych uprawnień będzie liczony od dnia wejścia w życie ustawy tj. od 01.01.2019 roku.

Z czego wynikają projektowane zmiany w Ustawie o Dozorze Technicznym?

Argumentem przemawiającym za tego typu rozwiązaniem ma być dbałość o bezpieczeństwo przy użytkowaniu urządzeń szczególnie niebezpiecznych, do jakich należą m. in. Urządzenia Transportu Bliskiego (UDT). Do tej pory mogła mieć miejsce sytuacja, w której osoba po zdobyciu uprawnień wiele lat temu, przez dłuższy czas (np. kilka lub nawet kilkanaście lat) nie obsługiwała tego typu urządzeń, a w myśl przepisów wciąż miała do tego prawo. Powyższy argument wydaje się zasadny, szczególnie jeśli weźmiemy pod uwagę ciągły dynamiczny rozwój urządzeń objętych dozorem technicznym, który dotyczy praktycznie wszystkich aspektów ich funkcjonowania, począwszy od ich budowy, parametrów, sposobów sterowania, stosowania nowych konstrukcji, materiałów, technologii aż do wdrażania nieznanych wcześniej rozwiązań w tym dużej ilości urządzeń zabezpieczających nie występujących w starszych urządzeniach.

Co z wzajemnym uznawaniem świadectw wydawanych przez UDT, WTDT i WDT?

Istotną zmianą z perspektywy przedsiębiorców może być zapis w ustawie o odgórnym uznawaniu przez poszczególne dozory (UDT, TDT, WDT) zaświadczeń kwalifikacyjnych wydawanych przedsiębiorstwom w zakresie potwierdzających umiejętności czynności przeróbki plastycznej i obróbki cieplnej w toku wytwarzania, naprawy i modernizacji urządzeń technicznych oraz wykonywania elementów stosowanych do wytwarzania, naprawy lub modernizacji urządzeń technicznych. Wzajemnemu uznaniu będą podlegały także świadectwa kwalifikacyjne na obsługę i konserwację poszczególnych urządzeń.

Czy będzie możliwość otrzymywania dokumentów z UDT w formie elektronicznej?

Ciekawa propozycją zawartą w projekcie ustawy jest możliwość (fakultatywna) otrzymywania protokołów z badań/ czynność przeprowadzonych przez UDT w formie elektronicznej. Wiąże się to z rozwojem cyfrowej platformy do obsługi klientów rozbudowywanej przez Urząd Dozoru Technicznego (https://eudt.gov.pl/). Spowoduje to łatwiejszy i szybszy obieg dokumentów oraz ograniczy koszty kancelaryjne.

Czy pojawią się jeszcze jakieś inne zmiany?

Nowa ustawa s przewiduje wiele innych zmian. min. zmianie ulegnie wysokości opłaty egzaminacyjnej, ma ona wynosić 3,75% kwoty przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej ( na chwilę obecną jest to około 160 zł) i będzie ona co roku waloryzowana. W projekcie ustawy pojawia się nowe definicje pojęć związanych z eksploatacją urządzenia podlegającego UDT. Chodzi tu o doprecyzowanie określeń takich jak modernizacja", "naprawa", "konserwacja" . Dookreślenie tych pojęć ułatwi wzajemne kontakty między inspektorami a przedsiębiorcami.

Podsumowanie

Reasumując nie ma powodu by bać się nowej ustawy. Wydaje się, że zmiany zaproponowane w nowelizacji idą w dobrym kierunku i pomogą usprawnić kontakty przedsiębiorców z UDT. Jeśli chodzi o wprowadzenie czasowości uprawnień kwalifikacyjnych do obsługi i konserwacji urządzeń podlegających UDT to wydaje się mieć to swoje uzasadnienie w bezpieczeństwie obsługi tychże urządzeń. Ponadto ustawodawca zadbał aby zmiana ta była jak najmniej uciążliwa dla przedsiębiorców i ich pracowników. Warto jednak mieć na uwadze terminy i pamiętać iż dotychczasowe uprawnienia obowiązują jedynie 5 (bądź w pewnych przypadkach 10) lat od 1 stycznia 2019 r.